Λάρνακα - Ρόδα είναι και γυρίζει

 Λάρνακα - Ρόδα είναι και γυρίζει

Δημοσίευση στην εφημερίδα 'Φιλελεύθερος' και ηλεκτρονικά στο 'philenews' στις 6/3/2024

Λάρνακα - Ρόδα είναι και γυρίζει

 

«Ήσουνα κάποτε αρχέγονη

ασίκισα

με τις συμμορίες των παιδιών

απ’ τις φτωχογειτονιές.

Έχεις γίνει αγνώριστη

Λάρνακα…»

Τραγούδι για τη Λάρνακα του Λεύκιου Ζαφειρίου - 1978

 

Η Λάρνακα είναι μία από τις αρχαιότερες πόλεις στον κόσμο και κατοικείται συνεχώς στο ίδιο μέρος για πάνω από 4000 χρόνια!

Όλα αυτά τα χρόνια έχει περάσει από πολλούς κατακτητές και πολλά σκαμπανεβάσματα σε σχέση με την σημαντικότητα της στο νησί. Από σημαντικό Βασίλειο στην αρχαιότητα σε μη σημαντική πόλη στη Φραγκοκρατία και από το σημαντικότερο λιμάνι με τις πρεσβείες και τους εμπόρους στην Τουρκοκρατία σε χωματερή του νησιού κατά και μετά την Αγγλοκρατία. Σε αυτή την περίοδο στη Λάρνακα και την επαρχία της δημιουργήθηκαν αποθήκες πετρελαιοειδών και υγραερίου, βυρσοδεψεία, σφαγείο, ηλεκτροπαραγωγικοί σταθμοί, διυλιστήριο πετρελαίου, λεπροκομείο ενώ η λιμενική πρωτοκαθεδρία πέρασε αρχικά στη Αμμόχωστο και στη συνέχεια στη Λεμεσό!

Η Τουρκική εισβολή είχε σαν αποτέλεσμα να υποδεχτεί η Λάρνακα το μεγαλύτερο αριθμό εκτοπισμένων συμπατριωτών μας με αποτέλεσμα ο πληθυσμός της σχεδόν να διπλασιαστεί. Ταυτόχρονα η δημιουργία του διεθνούς αεροδρομίου στην περιοχή των αλυκών λόγω κλεισίματος του διεθνούς αερολιμένα της Λευκωσίας έδωσε πίσω στη Λάρνακα μια νέα σημαντική ταυτότητα. Η ανάγκη για στέγαση των εκτοπισμένων οδήγησε στη δημιουργία από το κράτος συνοικισμών στις παρυφές της πόλης αλλά και σε μεγάλη ιδιωτική κτιριακή ανάπτυξη, ενώ η απώλεια των τουριστικών πόλεων Κερύνειας και Αμμοχώστου έφερε την εκμετάλλευση του μεγάλου παραλιακού μετώπου της πόλης και τη δημιουργία πολυτελών ξενοδοχειακών μονάδων.

Η ρόδα άρχισε να γυρίζει, πολύ αργά μεν αλλά έγινε το πρώτο βήμα. Ακόμα όμως η ανάπτυξη της Λάρνακας ήταν σε ρυθμό χαμηλότερο της ανάπτυξης των υπολοίπων ελεύθερων πόλεων της Κύπρου.

Στη δεκαετίες ’80 και ’90 έγινε αναβάθμιση του λιμανιού, έκλεισαν τα διυλιστήρια πετρελαίου και η κτιριακή ανάπτυξη σε όλη τη πόλη συνεχίστηκε και περιλάμβανε ορισμένα αξιόλογα κτήρια. Όμως η πόλη ασφυξιούσε καθώς δεν υπήρχε ζωτικός χώρος επέκτασης. Η θάλασσα στα ανατολικά, το αεροδρόμιο και οι αλυκές στο νότο και οι αποθήκες καυσίμων πετρελαιοειδών και υγραερίου στο βορρά αποτελούσαν φυσικά και ανυπέρβλητα εμπόδια επέκτασης.

Με την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την εισροή κοινοτικών πόρων για εκτέλεση έργων η πόλη της Λάρνακας ελάχιστα απορρόφησε την περίοδο 2007-2013, περισσότερα τη περίοδο 2014-2020. και ακόμα περισσότερα τη περίοδο 2021-2027. Με τα έργα αυτά γίνεται βελτιστοποίηση της χρήσης του αστικού πολεοδομικού ιστού προς όφελος του δημότη και αναμόχλευση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της πόλης. Τις δεκαετίες 2000 και 2010, πέραν των συγχρηματοδοτούμενων έργων, έγιναν σημαντικά οδικά και αντιπλημμυρικά έργα καθώς και έργα αποχέτευσης ομβρίων και λυμάτων. Λειτούργησαν επίσης ιδιωτικά κολλέγια και πανεπιστήμια και ιδιωτικά σχολεία Μέσης εκπαίδευσης.

Η ρόδα άρχισε να γυρίζει λίγο γρηγορότερα! Δεν πρέπει να παραγνωρίζεται όμως ότι υπάρχουν ακόμα υποβαθμισμένες περιοχές με προβλήματα στο οδικό δίκτυο, στο κτηριακό απόθεμα, στη φύτευση ή την καθαριότητα. Γίνονται ωστόσο προσπάθειες μέσα από την πενιχρή οικονομική δυνατότητα του Δήμου για ελαχιστοποίηση των προβλημάτων. Ήδη εγκεκριμένα ουσιώδη έργα αφορούν αναβάθμιση υποβαθμισμένων περιοχών και συνοικισμών.

Σήμερα οι προοπτικές της πόλης είναι τεράστιες και οι συγκυρίες βοηθούν ώστε η Λάρνακα να αποκτήσει τη χαμένη της αίγλη. Συγκεκριμένα:

·       Η επερχόμενη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης ενώνει τη Λάρνακα με το Δήμο Λιβαδιών και την κοινότητα Βορόκλινης. Αυτή η ένωση δίνει στη Λάρνακα τεράστιο χώρο επέκτασης προς βορρά και δύση ενώ προσθέτει στα όρια της μεγάλη έκταση παραλιακής γης.

·       Η αποξήλωση των εγκαταστάσεων αποθηκών πετρελαιοειδών και υγραερίου απελευθέρωσε τεράστια γη πάνω στο κύμα που είναι έτοιμη προς εκμετάλλευση με βάση το ευφάνταστο Σχέδιο Περιοχής που δημοσίευσε το Υπουργείο Εσωτερικών τον Αύγουστο του 2020. Οι ιδιοκτήτες της παραλιακής περιοχής έχουν ήδη προβεί σε σχεδιασμό της περιοχής με διεθνούς φήμης οίκο του εξωτερικού. Η πολεοδομική αδειοδότηση του σχεδίου βρίσκεται προ των πυλών.

·       Η υλοποίηση της ενιαίας ανάπτυξης του λιμανιού και της Μαρίνας είναι ήδη στα σκαριά και οι πρώτες άδειες για κατασκευαστικά έργα αναμένονται οσονούπω.

·       Η αναμενόμενη δημιουργία Σχολής Θαλασσίων Επιστημών, Τεχνολογίας και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου μετά την σχετική γραπτή δέσμευση του Προέδρου της Δημοκρατίας

·       Η υλοποίηση του Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας που αναμένεται να αρχίσει εντός του 2024

·       Η υποψηφιότητα Λάρνακα 2030 για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης που δημιουργεί καλλιτεχνική ευφορία και δημιουργικότητα σε κάθε γειτονιά της πόλης.

·       Το μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον από ξένους επενδυτές προερχόμενους κυρίως από τη Μέση Ανατολή

Τα πιο πάνω σε συνδυασμό με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της πόλης του Ζήνωνα που μεταξύ άλλων είναι:

·       Η ύπαρξη του Διεθνούς Αεροδρομίου, του Λιμανιού και της Μαρίνας

·       Η γεωγραφικά κεντροβαρής θέση της πόλης που ελαχιστοποιεί τις αποστάσεις μεταξύ των άλλων πόλεων και την καθιστά ιδανικό εφοδιαστικό κέντρο.

·       Η τοπογραφία της πόλης με ελάχιστες υψομετρικές διαφορές που την καθιστά ιδανική για εναλλακτικές βιώσιμες μορφές μετακίνησης

·       Ο περιβαλλοντικός και οικολογικός θησαυρός των Αλυκών και της λίμνης της Βορόκλινης

·       Το συγκριτικά χαμηλό ποσοστό εγκληματικότητας,

μετατρέπουν τη Λάρνακα από φτωχό συγγενή σε ένα σημαντικό εταίρο, σε μια Ευρωπαϊκή, δυναμική και πολλά υποσχόμενη πόλη έτοιμη να αντιμετωπίσει κάθε νέα εσωτερική ή εξωτερική πρόκληση.

Για να φτάσει η Λάρνακα στη σημερινή αξιοζήλευτη δυναμική, ευθύνη φέρουν Δήμαρχοι και Δημοτικά συμβούλια που με τη διορατικότητα τους και τον οραματισμό τους αλλά και με τη δυναμικότητα και επιμονή τους πάλεψαν για το καλό της πόλης. Σίγουρα θα μπορούσαν να γίνουν περισσότερα, όμως όσα έγιναν αφήνουν μια συγκρατημένη αισιοδοξία και ικανοποίηση στη πλειονότητα των δημοτών. Ευθύνη φέρουν και οι δημότες της πόλης που, αντίθετα με την υπάρχουσα άποψη ότι παρακολουθούν τα τεκταινόμενα από τον καναπέ, είναι ενεργοί πολίτες και έχουν κινητοποιηθεί σε πολλές περιπτώσεις κατά των αποφάσεων των διοικούντων, όχι πάντοτε με επιτυχία. Για παράδειγμα αναφέρονται οι αντιδράσεις μερίδας πολιτών για την διαμόρφωση του παραλιακού μετώπου των Φοινικούδων σύμφωνα με το σχέδιο του διεθνούς φήμης πολεοδόμου Άγγελου Δημητρίου, τις αντιδράσεις για την διαμόρφωση της Πιαλέ Πασά, για τη μετατροπή του Λιμανιού σε Βιομηχανικό/Ενεργειακό, και για την περιβαλλοντική επιβάρυνση του Πατιχείου πάρκου με πιθανές ασύμβατες χρήσεις.

Η ρόδα άρχισε πλέον να γυρίζει με γοργούς ρυθμούς! Τι χρειάζεται για να μην σταματήσει; Να υπάρχει όραμα και στρατηγικός σχεδιασμός. Να αφουγκράζεται η Δημοτική Αρχή τους δημότες, τόσο άμεσα όσο και έμμεσα μέσω ικανών Δημοτικών Συμβούλων. Να προωθείται το συμφέρον της πόλης και των δημοτών ακολουθώντας τις αρχές της αειφορίας στην ανάπτυξη και την κινητικότητα. Και κυρίως να υπάρχει ανιδιοτελής  και ειλικρινής αγάπη και περηφάνεια για την πόλη.

 

 

Ανδρέας Καρακατσάνης

Αντιπρόεδρος Συμβουλίου ΤΕΠΑΚ

Πρώην Δημοτικός Μηχανικός Λάρνακας και Λιβαδιών